Kira Sözleşmesi Nedir?
Türk Borçlar Yasası’nın 299. maddesi, kira sözleşmesini, “Kiraya verenin, bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.” cümlesiyle tanımlar. Bu tanımla kira kontratı, artık ev sahibiyle kiracı arasında bir senet işlemdir.
Kira sözleşmesi, mülk sahibiyle kiracı arasındaki koşulların yanında kiralanmış olan mülkler için genel şartları da tespit etmektedir. Kira sözleşmesi iki taraf için de bağlayıcıdır ve yalnızca karşılıklı anlaşılmak suretiyle iptal edilebilmektedir. Anlaşmazlık halinde feshedilme kararını mahkemelerin vermesi lazımdır.
Kira sözleşmesi rızaidir. Sözleşme yapılabilmesine yönelik olarak tarafların anlaşması yeterlidir. Kiralanan varlığın kiracıya verilmesi sözleşmenin kurulmasında yönelik olarak koşul değildir. Sözleşmenin geçerli oluşu da herhangi bir biçim koşuluna bağlı olmaz.
Kiraya veren, kiracıya, kiralanan varlığın kullanılmasını bırakmış olmalıdır. Öte taraftan kiraya veren kişinin bir karşılığa sahip olması lazımdır. Kiranın bedelinin para şeklinde ve para cinsiyle Türk Lirası şeklinde kararlaştırılmasının mümkündür ve yabancı bir para üstüne de kararlaştırılabilmektedir. Para haricindeki misli şeyin de kira bedeli şeklinde kararlaştırılması mümkün değildir. Kira bedelinin bir defalık ödenmesi için kararlaştırılması mümkündür ve dönemlik edimler durumunda ödenmesinin de kararlaştırılması mümkün olabilmektedir. Sözleşme belirli ya da belirli olmayan bir müddet için yapılabilmektedir. Ayrıca, kira müddetinin sözleşmede ifade edilmemesi sözleşmenin geçerliliğini etkilememektedir.
Kararlaştırılmış olan müddetin geçmesi ile belli bir bildirim olmadan sonlanacak kira sözleşmesi belirli sürelidir. Herhangi bir kira sözleşmesinin belirli süreli olabilmesine yönelik olarak; tarafların bu hususta anlaşması, kira münasebetinin “belirli” bir süre ile sınırlandırılmış olması ve tarafların kira ilişkisinin tespit ettikleri vaktin gelmesi ile kendi kendine biteceğini netleştirmeleri lazımdır.
Kira sözleşmesi sözleşmeye taraf olanlardan birisinin sözleşme maddelerine aykırı davranmasının sonucunda biter. Böyle olunca sözleşmeye aykırı davranmayan taraf kira sözleşmesini feshetme hakkını elinde bulundurur. Belirli süreli kira sözleşmelerinde müddetin geçmesi ile kira sözleşmesi biter. Belirsiz süreli sözleşmeler kiracı ve kiralayanın fesih bildirimi ile bitebilir. Belirsiz süreli sözleşmelerin istenen dönemde bitirilebilmesi için fesih bildiriminin fesih dönemine ve fesih bildirim süresine uygun yapılması lazımdır.
