Sözleşme Nedir?
Sözleşme iki ya da daha fazla kişi arasında yapılan ve koşullarına uyulması yasayla desteklenmiş olan hukuksal bir sonuç doğurmak amacıyla düzenlenen hukuki işlemlere denir. Tarafların birbirine uygun irade açıklamalarıyla yapılan hukuki işlem olup, sözleşmenin kurulması genel kural olarak herhangi bir şekle tabi değildir. Sözleşme kural olarak herhangi bir şekle tabi olmasa da yasa koyucu bazı konularda sözleşmenin belirli bir biçimde yapılması öngörmüştür. Bunlara örnek verecek olursak, taşınmaz malların satış sözleşmesi, taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri vs.
Taraflardan birinin sözleşme yaparken, zorlanması (cebir), korkutulması (tehdit), aldatılması (hile), söz konusu ise yapılan sözleşmeler geçersizdir. Kanun koyucuya göre tam ehliyetsiz kişiler (reşit olmayanlar, akıl hastalığı veya zayıflığı gibi) sözleşme yapamaz. Bunun yanı sıra yasalara ve ahlaka uygun olmayan sözleşme yapılması da mümkün değildir.
Alacaklı, borçlunun edimi hiç veya gereği gibi yerine getirmeme ihtimali bulunduğundan dolayı alacaklı alacağını güvence altına almak isteyebilir, bir başka anlatımla alacağını kuvvetlendirme yoluna gidebilir. Bu yollara örnek vermek gerekirse rehin ve kefalet gibi teminat sözleşmelerine başvurabilir. Bunların yanı sıra alacaklı, borçlu edimini hiç veya gereği gibi yerine getirmediği durumlarda borçlunun kendisine belirli miktar para ödeme taahhüdü isteyebilir. Bu son hale ceza koşulu demekteyiz.
Sözleşme hukukunda ceza koşuluna ilişki hükümler emredici nitelikte olmayıp, taraflar bunların aksini kararlaştırabilirler. Ceza koşulu ya asıl sözleşmenin yapıldığı sırada onun bir parçası olarak onun içinde yer alabilir ya da sonradan bağımsız bir sözleşme ile kararlaştırabilir. Asıl sözleşme içinde kararlaştıran bir cezai koşul söz konusu ise cezai koşulun şekli asıl sözleşmenin şekline tabidir. Ceza koşulu, seçimlik ceza, ifaya eklenen ceza ve ifayı engelleyen ceza koşulu olmak üzere üçe ayrılır.
Tüm yukarıdaki açıklamalar kapsamında sözleşmeler hukuku nerede kullanılır sorusuna cevap vermek yerinde olacaktır. 2224